Turmalin (Tourmaline)

Ağırlıklı olarak alüminyum, bor ve silikat içeren bir mineraldir. Kristal ya da masif yapılı olabilir. Kristalleri birbirine paralel ince ışınsal çizgileriyle dikkati çeker. Camsı görünümlü, sert bir mineral olan turmalin genellikle saydam yapılıdır. Sertlik derecesi 7 olarak belirlenmiştir. Turmalin doğada nerdeyse her renkte bulunabilme özelliğine sahiptir. Genellikle rastlanan renkleri yeşil, mavi, pembe, kırmızıya yakın koyu pembe ve siyahtır. Kristal yapılı olmayanlar ve siyah renkli olanlar takı taşı olarak kullanılmazlar. Bunların haricindekiler çoğunlukla değerli takı taşları arasında yer alır. Turmalinin renk çeşitliliği içerisinde bulunan yabancı maddelerle ilgilidir. Yapısındaki küçük bir farklılık bile tamamen farklı renklere bürünmesine yol açabilir. Turmalin çeşitleri, renklerine göre farklı isimlerle adlandırılırlar. Eski Mısır inanışına göre, turmalin, dünyanın derinliklerinden yeryüzüne çıkarken gökkuşağından geçmiştir ve gökkuşağının tüm renkleri bu taşa hapsolmuştur.

Günümüzde ‘gökkuşağı taşı’ olarak adlandırılmasının temelinde de bu anlayış yatmaktadır. Taş, bütün gökkuşağı renklerinde parladığı için Antik Çağ’da insanlar ışığın, taşın içinden kaynaklandığını düşünmüşlerdir. Bu nedenle tedavi taşı olarak kabul görmüş ve muska taşı olarak koruyucu amaçlarla kullanılmıştır. Turmalinin ilginç olan bir diğer özelliği ise, bazı turmalin çeşitlerinin farklı ışık ve dalga boylarında çeşitli renklere bürünmesidir. Bu renk oyunlarına dikroizm (iki renklilik) denilmektedir. Yurdumuzda, Yozgat-Doğankent, Diyarbakır-Lice, Aydın-Çine ve Karacasu, Malatya-Pötürge gibi bölgelerimizde turmalin yatakları bulunmaktadır.